01.2004

 

ER HAVIŠ KRING FŲROYAR SO REINT, SUM VIT HALDA?

Plastikk ķ fųroyskum nįtum!

 

viš Jens-Kjeld Jensen, fuglaśtstappara, Nólsoy.

 

Hesa vikuna er hollendingurin Jan Andries von Franeker ķ Fųroyum fyri at kanna nįtar.

Fyri umleiš tveimum įrum sķšani samdust EU londini at seta ķ verk eina kanning, sum nevnist “Save the North Sea”.

Franeker, sum er nįtaserfrųšingur, vķsir į, at nįtin pikkar alt upp, iš flżtur oman į sjónum, og serliga smį plastikk pettir. Taš merkir so, at um nógv plastikk og tķlķkt finst ķ magunum į nįtunum ķ einum įvķsum ųki, so er ųkiš nógv dįlkaš, og hin vegin - um lķtiš ella einki plastikk finst ķ magunum, so kann mann siga, at mann hevur eitt ódįlkaš ella “reint hav”!

Eftir at hava lisiš nakrar greinir, sum Franeker hevši skrivaš um evniš, helt eg, at taš kundi verša ógvuliga įhugavert at fingiš kanningina eisini at umfata Fųroyar. Teir kundu so havt okkum at vķst til, sum eitt gott dųmi um eitt reint hav, sammett viš tann sera dįlkaša Noršsjógvin. Og tį vit so eisini so  ofta hava hoyrt, at Fųroyar hava veršins “reinasta hav”, so helt eg hetta verša ein góšan mįta at fįa taš prógvaš, og tķ setti eg meg ķ samband viš Franeker.

Franeker var beinanvegin įhugašur ķ at koma hendan vegin, men tį Fųroyar ikki hava limaskap ķ EU var taš ikki so lķkatil; men at enda eydnašist taš at fįa hann hendan vegin seinasta vįr. Her hitti Franeker fųroyskar serfrųšingar, umframt at hann helt ein fyrilestur fyri innbodnum, har hann greiddi frį “Save the North Sea” kanningini.

Poul Johannes Simonsen ķ Hvannasundi og eg lovašu tį at savna fųroyskar nįtamagar saman til Franeker, og taš er jśst hesar magarnar, hann er komin til Fųroyar at kanna nś!

 

Franeker hevur kannaš nįtar, funnir deyšir viš Hollendsku strendurnar, og hjį nųkrum av teimum var magin so stśvstappašur av plastikk pettum og ymiskum ųšrum tķlķkum, at taš ikki var plįss til nakran mat, so at nįtin var deyšur ķ hungri.

 

Vegna taš, at kanningin av teimum fųroysku nįtunum nśstani ręttiliga er byrjaš, er ov tķšliga at koma viš nųkrum nįgreiniligum śrslitum; men alķkavęl kunnu vit siga so mikiš, at plastikk pettir eru funnin ķ flestu av teimum kannašu fuglunum – ķ onkrum magum nųkur fį pettir, og ķ ųšrum heilt nógv – eftir mķnari meting!

Millum annaš sį eg magarnar av nųkrum nįtaungum, tiknir ķ Nólsoy, og eg mį siga, at eg ųtašist, tį eg sį, hvussu nógv plastikk var ķ teimum! Men Franeker greiddi sķšani frį, at hetta var heilt nįttśrligt, tķ bįšir foreldrafuglarnir spżggja mat nišur ķ ungan. Hetta ger so taš, at tann gamli fuglurin veršur tųmdur fyri plastikk, mešan ungin meira ella minni veršur gųddur viš plastikki – og tį mį taš enda gališ!

 

Franeker fortaldi męr eisini um beinagrindini av einum albatross unga, sum var deyšur ķ hungri į oynni Midway Atoll, iš liggur eystan śr Australia.. Ķ maganum į hesum neyšars unganum var funnin ein marglittur klumpur av ųllum mųguligum plastikklutum - og har ķmillum vóru 3 “eingangstendrarir”!

 

Meira um hetta seinni!

 

Mynd 1: Poul Johannes og Franeker kanna nįtamagar.

Myndatakari: Jens-Kjeld Jensen.

 

Mynd 2: Hetta var ķ maganum į einum nįtaunga śr Nólsoy – plastikk og hųgguslokkanev.

Myndatakari: Jens-Kjeld Jensen.

 

Mynd 3: Gamal nįti

Myndatakari: Jan Andries von Franeker.